İnsanlar bir kurumda işe girerler ama ayrılırken aslında yöneticilerini
terk ederler.
Önemli olan, çalışanı kaybetmek değil kazanmaktır. Her çalışan
birbirinden farklıdır, farklı gelişim düzeyine sahiptir bu yüzden herkesten
aynı performansı beklememiz yanlış olur. Başarılı bir performans istiyorsak
burada liderlere çok iş düşmektedir.
Eskiden patronlar lider olarak görülürdü. Günümüzde ise patronların yerini liderler
aldı. Patronlar işi, liderler ise kişileri yönetir.
Liderlik, zaman içinde çalışanların performanslarının üst
düzeye ulaşabilmeleri için insanları geliştirmektir.
Liderlik, bir etkileme sürecidir. Liderler, kişilerle
beraber çalışıp, hem kendi hem de kuruluşun hedeflerini gerçekleştirir. 2 tip
lider vardır:
Başarılı Lider:
İnsan odağından çok işe odaklanır, insanı bir makine olarak görür.
Etkili Lider:
Sıradan insanlardan olağanüstü işler çıkaran liderlerdir. Çalışanlar lider
olmadan da yapılması gereken işleri yapabilecek yetkinliği kazanırlar.
Peki, lider olmak
için gerekenler neler?
Çalışanların ihtiyaçlarını belirlemek,
Her bir çalışan farklı gelişim düzeyine göre farklı liderlik
stilleri kullanmak,
Çalışanlarla ihtiyaç duydukları liderlik stili üzerinde
anlaşmak.
Yaşanan zorluklar
nelerdir?
Yeni atanan liderlerin kabul görmemesi,
Çalışanların zor kişilik özellikleri,
Kazanılmış yanlış alışkanlıklara direnç gösterme
Beklentilerin farklılığı,
Özel hayattaki problemlerin iş yerine taşınması
Dedikodu kültürü
Farklı kişilik tarzları ile iletişim kurma
Güven – işbirliği
Tek bir liderlik stili yoktur. Çalışanların,
4 farklı gelişim düzeyi vardır.
1)Deneyimsiz&
İstekli Çalışan
İşe yeni başlayan ya da yeni bir göreve atanan
çalışanlardır. Öğrenmeye heveslidir, direktif almaya hazırdır. Heyecanlı ve
iyimserdir. Hata yapabilir.
Çalışanlar, işe yeni başladıkları için ilk önce, görevleri
hakkında bilgi edinmek isterler. İşlerinin sınır ve limitleri belirtilmelidir.
İşin nasıl olacağına dair standartlar anlatılmalıdır.
Mutlaka iş başında eğitim verilmelidir.
Alıştırma yapma fırsatı tanınmalıdır.
İş sonuçları hakkında geri bildirim yapılmalıdır.
Çalışanların
özellikleri:
Umutlu
Deneyimsiz
Meraklı
İyimser
Heyecanlı
Hevesli
Şevkli
Uygulanması gereken
liderlik:
Lider, burada çalışan için amacı, zamanlamayı ve öncelikleri
belirlemelidir.
İşin nasıl yapılacağını öğretmelidir.
Çalışanın çokça pratik yapmasını sağlamalıdır.
Problem çözümünde idareyi ele almalıdır.
Öğrenme sürecini kontrol edip, geri bildirimde bulunmalıdır.
2) Hayal Kırıklığına
Uğramış Çalışan
Çalışanların az da olsa bilgi ve becerileri vardır ancak
henüz yeterli değildir.
Hayal kırıklığına uğramıştır, vazgeçmek üzere olabilir.
Cesareti kırık, bunalmış, kafası karışmıştır.
Gelişmekte ve öğrenmektedir.
Hatalarının öğrenmenin bir parçası olduğuna dair güven
verilmesine ihtiyacı vardır.
Çalışanların
özellikleri:
Hayal kırıklığına uğramış
Cesareti kırılmış
Bunalmış
Kafası karışık
Motivasyonsuz
Morali bozuk
Yılmış
Uygulanması gereken
liderlik:
Çalışanın hayal kırıklıklarını dinlemelidir.
Çalışanın problem hakkındaki görüşünü almalıdır.
Çalışana başarısızlıklarını değerlendirmesi ve problem
çözümleri üzerinde düşünmesi için yardımcı olmalıdır.
Sık sık geri bildirimde bulunmalıdır.
Çalışanı cesaretlendirip, övmelidir.
3) Yetenekli Ancak
Güvensiz Çalışan
Fikirlerini
başkalarının doğrulamasına ihtiyacı vardır.
Emin
değildir, karar veremez. Yardıma ihtiyaç duyabilir.
Her zaman
özgüvenli değildir, kendini eleştirir.
Aslında verimli
katkılarda bulunur.
Çalışanların özellikleri:
Güvensiz
Karasız, emin olmayan
Yetkin
Katkıda bulunan
Kendi kendini eleştiren
Temkinli
Uygulanması gereken
liderlik:
Çalışanı problem çözümünde kontrolü ele alması için
cesaretlendirir.
Çalışanın endişelerini dinler.
Çalışanın problemi kendi çözmesini sağlar.
Neye ihtiyacın var? diye sorar.
Çalışanı takdir eder.
Özgüveni artırmak için geçmiş başarıları hatırlatır.
4)Kendine Güvenen Çalışan
Başkaları
tarafından uzman olarak görülür.
Özgüveni
yüksektir, kendinden emindir.
Bağımsız
olarak çalışabilir.
Başkalarına
ilham verir.
Öngörülüdür,
birçok şey yapması istenebilir.
Çalışanların
özellikleri:
Özgüvenli
İstikrarlı bir şekilde yetkin
Uzman
Özerk
Kendinden emin
Olgun
Kendine yeterli
İlham veren
Uygulanması gereken
liderlik:
Çalışanın kontrolü ele almasını bekler.
Çalışanın verdiği kararlara güvenir.
Çalışanın yenilikler getirmesini bekler.
Çalışanın kendini aşarak daha yüksek bir performansa ulaşması
için teşvik eder.
Başkalarına rehberlik etmesi için fırsatlar yaratır.
Çalışanı ödüllendirir.
Gerektiğinde ek kaynaklar sağlar.